Sâm ngọc linh - Loài sâm quý của Việt Nam

Tìm hiểu về Sâm Ngọc Linh và công dụng của nó

Có lẽ nhắc đến Sâm thì rất nhiều người sẽ nghĩ ngay tới Sâm Ngọc Linh, một loại sâm quý hiếm của Việt Nam được đánh giá là một trong những loại sâm tốt nhất trên thế giới hiện nay với nhiều công dụng, tốt cho sức khỏe... Để hiểu rõ hơn về loại Sâm Ngọc Linh này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm cũng như tác dụng của loại sâm này nhé,

Tim-hieu-ve-sam-ngonc-linh-1

Lịch sử phát hiện sâm ngọc linh

Với đồng bào dân tộc Xê-đăng thì sâm ngọc linh đã được xem như báu vật từ rất lâu đời, họ gọi là Cây Thuốc Giấu hay củ Ngại Rọm Con, dùng để bồi bổ và chữa nhiều căn bệnh thường gặp rất hữu hiệu. Từ những thông tin lưu truyền trong cộng đồng dân tộc thiểu số ở tỉnh Quảng Nam và Kon Tum mà vào năm 1973, một tổ gồm 4 cán bộ của khu Y tế Trung Trung bộ sau nhiều ngày tìm kiếm đã phát hiện ra 2 cây sâm ngọc linh đầu tiên ở độ cao 1.800 mét so với mực nước biển.

Tiếp theo đó vào năm 1978 và năm 1979, các cuộc tìm kiếm và điều tra được mở rộng, phát hiện thêm nhiều khu vực có sâm ngọc linh với trữ lượng lớn hơn, phục vụ tốt nhất cho công tác nghiên cứu, nhân rộng, phát triển thảo dược quý sâm ngọc linh trong việc chăm sóc sức khỏe con người.

Đặc điểm của Sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh là một loại cây thân thảo sống lâu năm, cao 40 cm đến 100 cm, thoạt nhìn rất giống nhân sâm Triều Tiên, nhưng nhìn kỹ sẽ thấy thân rễ có sẹo và các đốt như đốt trúc do thân khí sinh rụng hàng năm để lại nên còn có tên gọi là sâm đốt trúc, sâm K5.
Sâm Ngọc Linh thật có nguồn gốc từ tỉnh Kon Tum, có dạng thân khí sinh thẳng đứng, màu lục hoặc hơi tím, nhỏ, có đường kính thân độ 4 – 8 mm, thường tàn lụi hàng năm tuy thỉnh thoảng cũng tồn tại một vài thân trong vài năm. Thân rễ có đường kính 1- 2 cm, mọc bò ngang như củ hoàng tinh trên hoặc dưới mặt đất độ 1- 3 cm, mang nhiều rễ nhánh và củ. Các thân mang lá và tương ứng với mỗi thân mang lá là một đốt dài khoảng 0,5 – 0,7 cm, tuy sâm chỉ có một lá duy nhất không rụng suốt từ năm thứ 1 đến năm thứ 3 và chỉ từ năm thứ 4 trở đi mới có thêm 2 đến 3 lá. Trên đỉnh của thân mang lá là lá kép hình chân vịt mọc vòng với 3 – 5 nhánh lá. Cuống lá kép dài 6 – 12mm, mang 5 lá chét, lá chét ở chính giữa lớn hơn cả với độ dài 12 – 15 cm, rộng 3 – 4 cm.

Tim-hieu-ve-sam-ngonc-linh-2

Tác dụng của Sâm Ngọc Linh

Trước khi có những công trình nghiên cứu kỹ lưỡng về tác dụng đối với sức khỏe của sâm Ngọc Linh, thì trước đó sâm Ngọc Linh đã được các dân tộc thiểu số Việt Nam, như người Xê Đăng, dùng như một loại thuốc trong những bài thuốc cổ truyền cầm máu, lành vết thương, làm thuốc bổ, sốt rét, đau bụng, phù thũng. Theo tiến sĩ Nguyễn Bá Hoạt, Phó viện trưởng Viện Dược liệu Việt Nam, những kết quả nghiên cứu dược lý thực nghiệm sâm Ngọc Linh đã chứng minh tác dụng chống stress vật lý, stress tâm lý và trầm cảm, kích thích hệ miễn dịch, chống ôxi hóa, lão hóa, phòng chống ung thư, bảo vệ tế bào gan.

Nghiên cứu dược lý lâm sàng của sâm Ngọc Linh cũng cho kết quả tốt: bệnh nhân ăn ngon, ngủ tốt, lên cân, tăng thị lực, hoạt động trí tuệ và thể lực cải thiện, gia tăng sức đề kháng, cải thiện các trường hợp suy nhược thần kinh và suy nhược sinh dục, nâng cao huyết áp ở người bị huyết áp thấp. Ngoài những tác dụng như tiến sĩ Nguyễn Bá Hoạt nói trên, theo dược sĩ Đào Kim Long, sâm Ngọc Linh có những tính năng tuyệt hảo như tăng lực, phục hồi sự suy giảm chức năng giúp cho tình trạng của cơ thể trở lại bình thường; kháng các độc tố gây hại tế bào, giúp kéo dài sự sống của tế bào và tăng các tế bào mới. Đặc biệt, sâm Ngọc Linh có những tính năng mà sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc không có là tính kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu, chống ôxi hóa, và hiệp lực tốt với thuốc kháng sinh, thuốc trị bệnh tiểu đường.

Tim-hieu-ve-sam-ngonc-linh-3

Ngoài những tác dụng nói trên, theo Dược sĩ Đào Kim Long – người phát hiện ra Sâm Ngọc Linh vào năm 1973 – Sâm Ngọc Linh có những tác dụng tuyệt hảo như tăng lực, phục hồi sự suy giảm chức năng giúp cho tình trạng của cơ thể trở lại bình thường, kháng các độc tố gây hại tế bào, giúp kéo dài sự sống của tế bào và tăng các tế bào mới. Đặc biệt, theo PGS.TS. Nguyễn Thới Nhâm – người có công thẩm định thành công giá trị của Sâm Ngọc Linh vào năm 1976 tại Ba Lan và giới thiệu sâm trong các hội nghị tại Nhật, Mỹ, Canada – thì Sâm Ngọc Linh có những tác dụng mà sâm Triều Tiên và sâm Trung Quốc không có như kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu (stress), chống oxy hóa và hiệp lực tốt với thuốc kháng sinh, thuốc trị bệnh tiểu đường.

Sâm Ngọc Linh có độc tính không ? 

Câu trả lời là sâm ngọc linh không có độc tính khi sử dụng liên tục dài ngày. Nghiên cứu cho thấy, với liều 34g/kg thể trọng của bột chiết toàn phần rễ củ nhân sâm Ngọc Linh và vối liều 10,6g/kg thể trọng của saponin toàn phần của rễ củ sâm Ngọc Linh đều không gây trên súc vật thí nghiệm những triệu chứng ngộ độc nào cả. Những thí nghiệm tác dụng của sâm ngọc linh trên hệ thần kinh trung ương, tác dụng tăng lực, tăng sức bền của cơ thể, trên nội tiết sinh dục, trên hệ tim mạch….đều cho kết quả gần như tương đương với khi thí nghiệm với nhân sâm Triều Tiên.

Tim-hieu-ve-sam-ngonc-linh-4

Tuy nhiên sâm Ngọc Linh không gây tăng huyết áp như sâm Triều Tiên. Tác dụng này sâm Ngọc Linh giống với tác dụng của cây tam thất. Có thể dùng chữa bệnh cho trẻ sơ sinh đến người già với liều dùng từ 50mg đến 200mg cho 1kg thể trọng, nghĩa là người cân nặng 50kg có thể dùng 10gr một ngày. Nếu dùng 20gr một ngày có tác gây ngủ. Nếu dùng với liều 30gr đến 40gr thì có tác dụng như một thuốc giảm đau rất kỳ diệu. Trong vòng hơn 30 năm theo dõi lâm sàng đối với những bệnh nhân K giai đoạn cuối, nếu dùng 30gr-40gr ngày không còn thấy đau đớn.

Cách sử dụng Sâm Ngọc Linh


Cách cơ bản nhất đối với các loại dược liệu chính là ngâm rượu: Chúng ta phải rửa củ sâm thật sạch bằng nước ấm và rửa qua bằng rượu, để khô củ sâm. Sau đó cho vào bình thủy tinh đổ rượu vào nên ngâm rượu có nồng độ từ 40- 45 độ rồi đậy nắp kín, ngâm trong thời gian khoảng 3 đến 4 tháng bắt đầu dùng được. Lưu ý rượu sâm ngọc linh ngâm càng lâu thì dược tính trong rượu sẽ càng mạnh. Mỗi ngày uống 1-2 ly nhỏ vào buổi tối hoặc trước khi ăn. Tùy vào thể chất cũng như đặc tính sức khỏe của từng người mà chúng ta có cách dùng khác nhau 
Để tăng khẩu vị cho mỗi bữa ăn chúng ta có thể dùng sâm ngọc linh ngâm mật ong. Chúng ta cũng rửa củ sâm thật sạch như trên xong sắt lát mỏng  xếp từng lát sâm vào bình bằng thủy tinh hoặc bằng sành đổ mật ong đầy ngập sâm, đóng nắp kín trong thời gian 10-15 ngày bắt đầu dùng được, mỗi ngày ngậm từ 3- 5 lát sâm. Nếu có điều kiện các bạn nên sử dụng loại mật ong rừng nguyên chất không nên mua các loại mật ong đóng chai sẵn 
Cách dùng trực tiếp. Chúng ta cũng rửa sạch củ sâm để khô tiến hành sắt lát mỏng khoảng từ 7-10 lát cho vào cốc nước đổ nước ấm vừa đủ, uống nhâm nhi cả ngày, khoảng 3 lần nước ăn cả bã.

Sử dụng sâm Ngọc Linh cần lưu ý những gì?


- Không dùng sâm Ngọc Linh trong các trường hợp bệnh nhân bị đau bụng (tiết tả, thể hàn...), chướng bụng, lạnh bụng, bệnh nhân cao huyết áp. Tránh dùng sâm vào buổi chiều hoặc tối đối với người mất ngủ 
- Phụ nữ mang thai tuyệt đối không dùng sâm Ngọc Linh, bởi sâm có công dụng tăng cường nội tiết tố sinh dục và co bóp cơ trơn tử cung sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thai nhi.
- Đối với trẻ em, chỉ nên dùng hỗ trợ cho những trẻ bị suy dinh dưỡng, suy nhược, còi xương, thiếu máu... Còn với các trẻ phát triển bình thường, có thể chất khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý thuộc hư chứng thì không nên dùng sâm Ngọc Linh.
- Để bảo quản và sử dụng lâu dài, người dùng có thể ngâm sâm với mật ong nguyên chất. Mật ong là chất chống mốc và còn là thuốc bổ nên sẽ tăng cường tác dụng của sâm Ngọc Linh.
Cách làm: Rửa thật sạch, thái lát mỏng, ngâm với mật ong. Có thể sử dụng liền sau khi ngâm    
-     Đối với Sâm Ngọc Linh tươi cần được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh.

(*) Hiệu quả của sản phẩm còn tùy thuộc vào cơ địa và thể trạng của mỗi người.

Cách bảo quản Sâm Ngọc Linh


Sâm Ngọc Linh được bán dưới hai dạng đó là: Sâm Ngọc Linh tươi và Sâm Ngọc Linh khô.

Đối với sâm Ngọc Linh tươi không thể giữ lâu trong môi trường tự nhiên thì cách bảo quản đó chính là ngâm. Sau khi mua về, bạn lấy khăn mềm rửa sạch sâm (lưu ý không rửa sâm bằng cách nhúng hẳn cả củ trong nước), rồi thái sâm thành các lát mỏng. Sau đó đem ngâm với mật ong loại tốt để trong bình đậy kín nắp, ngâm trong khoảng 1 tháng là có thể dùng được. Phương pháp ngâm sâm với mật ong này có thể tạo bọt, cho nên bạn hãy hớt bọt khi cần, tránh bị chua. Mật ong là chất bảo quản giúp chống mọt, mốc và giữ sâm không bị biến chất bởi độ ẩm trong không khí.

Hoặc cách thứ hai là ngâm với rượu: trước tiên làm sạch như trên, không thái mỏng mà để cả củ rồi ngâm với rượu ngon để trong bình đậy kín nắp khoảng 1 tháng. 

Nên lưu ý khi ngâm sâm Ngọc Linh tươi với rượu và mật ong rằng: cứ 15 đến 20 ngày thì kiểm tra nếu thấy ẩm (lắc kêu không ròn) phải thay chất hút ẩm mới (có thể rang gạo đến vàng để làm chất hút ẩm) hoặc làm khô trở lại chất hút ẩm.

Đối với sâm Ngọc Linh khô thì có thể để được lâu hơn vì nó đã được sấy khô. Vì vậy chúng ta có thể để sâm ở trong ngăn mát tủ lạnh hoặc ở nơi khô ráo, thoáng mát. Không để sâm tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay các nơi ẩm thấp bởi vì chúng có thể làm sâm bị mốc và kém chất lượng đi.

Tim-hieu-ve-sam-ngonc-linh-5

Một số công thức chữa bệnh và làm đẹp từ Sâm Ngọc Linh và Mật ong:

- Sâm Ngọc Linh và Mật ong, bài thuốc dưỡng da, làm trắng và giữ ẩm: Tán mịn Sâm Ngọc Linh rồi đánh nhuyễn với Mật ong, đắp mặt tuần 2 lần, sẽ thấy hiệu quả rõ rệt và tăng dần sau mỗi lần sử dụng. Các thành phần của Sâm Ngọc Linh và Mật ong sẽ làm mờ các vết nhăn, giữ ẩm và sáng lên rất tốt mà lại an toàn. Phương pháp này thường được áp dụng cho da nhạy cảm, da khô, mụn, nám.
- Sâm Ngọc Linh, Mật ong bồi bổ sức khỏe, chữa bệnh và giảm đau hiệu quả:
+ Nguyên liệu: Sâm Ngọc Linh tươi, Mật ong (mật ong hút phấn hoa sâm Ngọc Linh thì càng tốt).
+ Cách làm: Cắt lát Sâm Ngọc Linh, cho vào mật ong, hấp lên ăn. Hoặc cắt lát Sâm Ngọc Linh ngâm với mật ong rồi sử dụng mỗi ngày, hoặc xay sinh tố Sâm Ngọc Linh và Mật ong và sử dụng ngay sau khi chuẩn bị.
+ Cách sử dụng: Đối với Sâm Ngọc Linh tươi, dùng 10g/ngày có tác dụng bồi bổ cho bệnh nhân suy nhược, giúp bệnh nhân ăn ngon, ngủ tốt, lên cân, tăng thị lực, tăng sức đề kháng, phục thần kinh và chức năng sinh dục, ổn định huyết áp đặc biệt tốt cho những người có huyết áp thấp. Dùng 30 – 40g Sâm Ngọc Linh tươi có tác dụng giảm đau kỳ diệu cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối mà không cần sử dụng Morphine. Đối mới Mật ong, khi dùng cùng Sâm Ngọc Linh cần 40ml cho mỗi lần sử dụng.
Tổng hợp

Xem thêm tin tức ẩm thực, cách nấu các món ăn ngon tại bepviet24h.net
Share on Google Plus

About JayS

Chia sẻ những kinh nghiệm, cách làm món ngon mỗi ngày cũng như những tin tức về sức khỏe, làm đẹp, mẹ và bé dành cho chị em phụ nữ.
    Blogger Comment
    Facebook Comment